De "Bergische Kaffeetafel" staat nog steeds voor gastvrijheid en gezelligheid. In gezelschap worden verschillende soorten Bergisch brood, boter, kwark, honing, appel- en raapkool, rijstpudding, vleeswaren en wafels met warme kersen en room geserveerd. Er wordt koffie geserveerd, lekker druppelend uit een typische Kranenkanne, de Dröppelmina.

Eens een kleurrijk feestmaal

Al in het begin van de 18e eeuw stond de Bergische Kaffeetafel bekend als een kleurrijk feestmaal in familiekring. Aangezien het Bergisches Land een arme streek was, bracht iedereen die was uitgenodigd iets te eten mee. In de loop van de tijd ontwikkelde zich een vaste volgorde van gerechten en elke familie had zijn eigen voorkeuren, zodat op sommige plaatsen Rodon cake, Burger pretzels en ganzenkoeken of Pannenbrei met spek op tafel staan.

Cursus na cursus een genot

De eerste gang bestaat traditioneel uit een plak "Krentensemel" (krenten) dik besmeerd met boter en kool. Daarop doe je een vingerdikke laag "stiewen Ries" (stijve rijstpap) met een beetje kaneel en suiker. De tweede gang is de Bergische wafel, die vroeger in zeer arme tijden alleen met appelmoes werd gegeten en van havermout werd gemaakt. De derde gang is een snee Bergisch "Schwattbruat" (zwart brood) met boter en "Klatschkaes" (kwark), eventueel met een beetje appel of koolraap erop. Soms werden ook boerenkaas, zelfgemaakte worst en zelfgerookte ham geserveerd. Een "Klarer" ("Kloarer") of een "Aufgesetzter" ("Opjesadden") besluit de maaltijd. Ook al lijkt de combinatie van gerechten voor buitenlanders aanvankelijk wat vreemd, de Bergische Kaffeetafel wordt al snel erg populair bij toeristen.

Het middelpunt van de Bergische salontafel is de Dröppelmina, een bolvormige kraankan van tin. Het dankt zijn naam aan de oude naam "Mina" of "Minna" voor een bediende. De peervormige pot heeft een kroon voor het serveren van koffie, twee handvatten en staat stevig op drie poten. Omdat tin een slechte warmtegeleider is, houdt de pot de koffie zeer lang warm en zorgt hij voor lang koffiegenot. Al in de 18e eeuw kwam de pot, net als koffie en iets later rijst, uit Holland, waarmee het Bergische Land vroeger levendige handelsbetrekkingen onderhield. In ruil daarvoor kochten de Nederlanders graag ijzerwaren en lakenproducten van de Wupper of verhuurden zij zich als oogstarbeiders en veemelkers in de regio.

Het knalt

Tegenwoordig wordt de Dröppelmina vaak de "koningin van de Kaffeetafel" genoemd. In zijn zilvergrijze tinnen kleed troont het bijna majestueus op de tafel. Om koffie in de pot te zetten, meet u met het deksel. De vers gemalen koffie wordt in het deksel gegoten en het koffiepoeder wordt vervolgens in de buik van de pot gegoten en met kokend water gevuld. De zogenaamde gezette koffie verstopt soms de pot als hij te hoog komt en dan ontstaat de typische "drip". Maar vroeger kon men zich niet altijd bonenkoffie veroorloven, dus moest graankoffie aan de koffietafel worden geserveerd.

Traditioneel eten met luxe karakter

Vroeger werd gebak van tarwemeel bovendien als iets heel bijzonders beschouwd, omdat men zich dat niet elke dag kon veroorloven. In het Bergisches Land waren haver en boekweit de belangrijkste gewassen. Ingrediënten als rijst en kaneel, die uit verre landen kwamen, waren ook kostbaar. En dus werden Rodon cake, krenten of Blatz, rijstepap met kaneel en suiker, of zelfs hamburger pretzels en geglazuurde koekjes alleen geserveerd bij familiefeesten.

Room, boter en eieren, die ook betaalmiddelen waren, vertegenwoordigden ook een zekere welvaart. Eier- en vetrijke recepten zoals Bergische wafels, die ook van Nederlandse oorsprong zouden zijn, of Rodon cake werden daarom ook lange tijd als puur feestelijke gerechten beschouwd. Tot het midden van de 19e eeuw werden Bergische wafels vrij uitgebreid gebakken met behulp van een zogenaamd tangwafelijzer boven open vuur, en later in een omkeerbaar wafelijzer. De gietijzeren wafelinzet met de vorm van een hart werd in de haard van het kolenfornuis geplaatst in plaats van meerdere haardringen en zodra de vorm heet genoeg was, werd het deeg gebakken. Het omkeerbare wafelijzer draaide om zijn eigen as en bakte de wafel gelijkmatig bruin. De vorm werd altijd ingevet met een stukje spekzwoerd. Oude fornuizen en keukengerei zijn te bewonderen in het LVR Openluchtmuseum in Lindlar, in het streekmuseum Altenwindeck in het Siegtal of in het boerderijmuseum D'r Isenhardt's Hoff.

Bergische Kaffeetafel – symbool van gastvrijheid

In het Bergisches Land wordt de Bergische Kaffeetafel tegenwoordig in veel restaurants en cafés aangeboden als groepsmaaltijd of in variaties voor individuele gasten. Net als vroeger staat het kleurrijke feest voor Bergische gastvrijheid. De restaurants van de vereniging Bergische Gastlichkeit e.V. zetten zich bijzonder in voor het behoud van de Bergische traditie en serveren lokale recepten en producten uit de regio in de geest van de Dröppelmina. Daarnaast heeft het Bergisches Wanderland een brochure uitgegeven met wandel- en versnaperingsmogelijkheden voor de Bergische Kaffeetafel.